Middle East Eye’ın aktardığına göre Katar, ABD ile F-35 savaş uçakları tedariki konusunda yeniden temas kurdu. Doha’nın yaklaşık beş yıl önce gündeme gelen girişimini canlandırma çabalarının henüz ön görüşme aşamasında olduğu ve bu sürecin İsrail tarafından yakından ve kaygıyla takip edildiği belirtildi. Katar’ın hedefinin, İsrail envanterindeki uçaklarla aynı seviyede F-35’lere sahip olmak olduğu ifade ediliyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın kasım ayında Suudi Arabistan’a İsrail ile aynı seviyede F-35 satışı yapılabileceğini açıklamasının ardından, Katar’ın da benzer bir talep için yeniden harekete geçtiği kaydedildi. Bu gelişmeyle birlikte Doha’nın, F-35 talebinde bulunan Suudi Arabistan ve Türkiye’nin yanına eklenebileceği değerlendiriliyor. Halihazırda bölgede F-35 kullanan tek ülke ise İsrail konumunda bulunuyor.
Netanyahu Hükümetinden Baskı
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu liderliğindeki hükümetin, hem Türkiye’ye hem de Suudi Arabistan’a F-35 satışı yapılmaması için Washington nezdinde yoğun diplomatik girişimlerde bulunduğu aktarılıyor. Trump yönetimi de İsrail’in bu yöndeki temaslarını kamuoyuna yansıyan açıklamalarla doğruladı.
Suudi Arabistan’ın, F-35 tedariki konusunda Türkiye’ye kıyasla daha avantajlı bir pozisyonda olduğu belirtilirken, Riyad’ın ABD ile silah satışlarını hızlandırabilecek kapsamlı bir savunma anlaşmasının onay sürecini beklediği ifade ediliyor.
Türkiye ise F-35 programının ilk ortaklarından biri olmasına rağmen, 2019 yılında Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alması nedeniyle programdan çıkarılmıştı. Daha sonra ABD savunma yasasında yapılan düzenlemeyle, Türkiye’nin yeniden F-35 alabilmesi için S-400 sistemlerine artık sahip olmadığının ABD Başkanı tarafından resmen onaylanması şartı getirildi.
Ankara, bu engeli aşmak amacıyla S-400 sistemlerini Rusya’ya geri gönderme seçeneğini değerlendirdi. Ancak Moskova yönetimi bu yöndeki iddiaları reddetti.
İsrailli yetkililer, ABD ile Katar arasında yürütülen temaslardan ciddi rahatsızlık duyuyor. Bu nedenle Tel Aviv yönetiminin, ABD’den ilave iki filo savaş uçağı talep etmeyi planladığı belirtiliyor. Bu talebin bir F-35 filosu ve bir F-15I filosunu kapsayacağı, ayrıca gelişmiş mühimmat ve ilgili sistemler için de başvurular yapılacağı ifade ediliyor.
Öte yandan İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkiler, Suriye politikası ve Türkiye’nin Filistin yanlısı tutumu nedeniyle sık sık gerilim yaşıyor. Benzer şekilde İsrail-Katar ilişkileri de eylül ayında İsrail’in Doha’da bulunan Hamas müzakerecilerine yönelik saldırısı sonrasında ciddi bir kriz sürecine girmişti.
