Güneydoğu Anadolu Bölgesi, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörüyle 10 ayda yaklaşık 10 milyar dolarlık toplam ihracatta yüzde 29,6 pay alarak lider konumunu korudu. Ocak-Ekim döneminde bölgenin sektörel ihracatı yüzde 4,6 artışla 2,9 milyar dolara ulaştı.
Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 gerileme yaşansa da makarna 499,9 milyon dolarlık ihracatla lider ürün oldu. Ayçiçek tohumu yağı ihracatı yüzde 16,7 artarak 489,5 milyon dolara yükseldi ve kilogram başına birim fiyatları yüzde 22,3 arttı. Buğday ununu geride bırakan tatlı bisküvi ve gofret ihracatı ise 299,9 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Pazar Dinamikleri ve Irak-Suriye Dengesi
Irak, bölgenin hububat ihracatında 799,5 milyon dolarla ilk sırada olsa da yüzde 14,7 gerileme kaydedildi. Buna karşın Suriye’ye yapılan ihracat yüzde 46,7 artarak 331,6 milyon dolara ulaştı. ABD pazarı ise yüzde 34,8 artışla 248,2 milyon dolarla bölgenin en büyük üç pazarı arasına girdi. Afrika ülkelerine yönelik satışlarda ise yüzde 17,4 artış görüldü.
Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, Irak’ın uyguladığı tarife dışı kısıtlamaların ticaretin doğal akışını bozduğunu vurguladı:
“Irak’ın kendi sanayisini koruma gerekçesiyle buğday unu ithalatına getirdiği kısıtlamalar, bölgemizdeki üretim kapasitesinin önemli bir kısmını atıl bırakmak zorunda bıraktı. Mardin, Gaziantep ve Diyarbakır’daki bazı tesislerin üretim faaliyetleri ciddi şekilde aksadı.”
Kadooğlu, Suriye pazarındaki canlılığın bu boşluğu kısmen doldurduğunu belirtirken, Irak’ta talebin kısa vadede daralabileceğine dikkat çekti. Ancak yeni yılda artacak talepten Türkiye’nin yüksek kalite ve hızlı lojistik avantajlarıyla öne çıkabileceğini ifade etti.
“Irak’ın tek tip buğday üretimi kalite sorunlarını artırıyor. Türkiye’nin kaliteli buğday ununa olan talebi karşılaması, fırsat odaklı, ihale ve zamanlamaya bağlı stratejiler gerektiriyor.”
