Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, yurt dışından bireysel yollarla, özellikle e-ticaret platformları üzerinden yoğun olarak ithal edilen bazı ürün gruplarında tespit edilen ciddi sağlık riskleri nedeniyle önemli bir düzenlemeye imza attı. Yapılan kapsamlı denetimler sonucunda, ayakkabı, oyuncak ve saraciye (çanta, bavul vb.) ürünlerinin posta veya hızlı kargo taşımacılığıyla 'basitleştirilmiş gümrük beyannamesi' kapsamında ülkeye sokulması kısıtlandı. Bu kısıtlama, 20 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe giren 2025/11 sayılı Genelge ile resmileşti.
Şok Edici Denetim Sonuçları: Toksik Madde Alarmı
Bakanlığın Ürün Güvenliği ve Denetimi ile Tüketicinin Korunması Genel Müdürlükleri tarafından yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde, özellikle Uzak Doğu menşeli olduğu düşünülen e-ticaret ürünleri mercek altına alındı. İncelenen 182 üründen tam 148'inin, yani %81'inin ürün güvenliği standartlarını karşılamadığı ve mevzuata aykırı olduğu belirlendi.
Laboratuvar analizlerinde ortaya çıkan tablo ise oldukça endişe verici. Özellikle ucuz ayakkabılar, çocuklar için tehlike arz edebilecek oyuncaklar ve gündelik hayatta kullanılan çantalarda (saraciye ürünleri), yasal sınırları kat kat aşan miktarlarda fitalat, kurşun, kadmiyum ve PAHs gibi toksik ve kanserojen maddelere rastlandı. Bu maddeler, uzun vadede insan sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratma potansiyeli taşıyor.
Vatandaşın Güvenliği İçin Radikal Adım
Ticaret Bakanlığı, bu yüksek uygunsuzluk ve risk oranının göz ardı edilemeyeceğini belirterek, halk sağlığını koruma ve tüketicilerin güvenilir ürünlere erişimini sağlama sorumluluğu çerçevesinde radikal bir kararla bu kısıtlamayı getirdi. Basitleştirilmiş gümrük beyannamesi yöntemi, düşük değerli ve kişisel kullanıma yönelik gönderilerin hızlı bir şekilde gümrükten geçmesini sağlarken, bu durumun yüksek riskli ürünlerin kontrolsüzce pazara girmesine yol açtığı tespit edildi.
Yeni düzenleme ile amaç, bu üç kritik ürün grubunda bireysel ithalat kanalını kapatarak, ülkeye giren tüm ürünlerin standart gümrük denetimlerine tabi tutulmasını ve sağlık risklerinin en aza indirilmesini sağlamaktır. Bakanlık, kararlılıkla devam edeceklerini belirttiği piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleriyle, vatandaşların güvenli ürünlere ulaşımını temin etme misyonunu sürdüreceğini vurguladı. Bu adım, aynı zamanda yerli üreticilerin haksız rekabet karşısında korunmasına yönelik de önemli bir destek olarak görülüyor.
