Enflasyon muhasebesi ve 4.geçici vergide son durum
ENFLASYON MUHASEBESİ NEDEN ÖNEMLİ?
Enflasyon düzeltmesi, yüksek enflasyon dönemlerinde işletmelerin finansal tablolarını gerçek ekonomik değeriyle yansıtmak için uygulanır. Bu uygulama, Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) mükerrer 298’inci maddesi kapsamında, belirli endeks artış şartları oluştuğunda zorunlu olur ve bilanço esasına göre tutulan işletmelerde finansal tabloların enflasyon etkisinden arındırılmasını sağlar.
Türkiye’de enflasyon muhasebesi uzun süre ara verdikten sonra 2023 sonu bilançosuyla yeniden gündeme gelmiş, 2024 ve izleyen yılların vergi süreçlerinde de etkileri tartışma konusu olmuştur.
1. 2025 DÖRDÜNCÜ GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ VE 7566 SAYILI KANUN
19 Aralık 2025’te yürürlüğe giren 7566 Sayılı Kanun ile birlikte, dört yıl aradan sonra dördüncü geçici vergi uygulaması 2025 yılı için yeniden ihdas edilmiştir.
Bu gelişmeyle birlikte kamuoyunda en çok tartışılan konu, dördüncü geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesinin yapılıp yapılmayacağı oldu. Zira geçici vergi dönemlerine enflasyon düzeltmesi uygulaması, hem mali tabloların doğruluğu hem de vergi matrahının gerçekçi belirlenmesi açısından kritik bir unsurdur.
2. MALİYE’NİN YAKLAŞIMI: DÖRDÜNCÜ DÖNEMDE DE UYGULAMA YOK
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 24 Aralık 2025 tarihli Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2025 yılı dördüncü geçici vergi dönemi için de enflasyon düzeltmesi yapılmayacağını açıklamıştır.
Bu karar, yalnızca teknik bir tercih değil, 2025 yılı boyunca Mali İdare’nin enflasyon düzeltmesi konusundaki genel yaklaşımını de ifade etmektedir:
2025’in birinci, ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı daha önce duyurulmuştu.
Yeni tebliğle birlikte dördüncü geçici vergi dönemi için de uygulama kaldırılmıştır.
Bu durumda mükellefler, geçici vergi beyannamelerinde enflasyon düzeltmesi aramak zorunda olmayacaklardır.
3. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE UYGULAMANIN GENEL DURUMU
Daha önce yayımlanan tebliğler ve sirkülerler de, 2025 hesap döneminde geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmayacağını açıkça ortaya koymaktadır.
Buna göre:
2025 yılı geçici vergi dönemlerinde mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmayacak,
Geçici vergi beyannamelerinin ekine bilanço eklenmeyecektir,
Ancak, sürekli işlenmiş kıymetli maden ticareti ile uğraşanlar gibi bazı istisnai mükellefler için farklı uygulamalar söz konusu olabilir.
Bu istisna, münhasıran altın ve gümüş alımı, satımı ve üretimi ile aktif olarak iştigal eden işletmeleri kapsamaktadır.
4. YILLIK BEYANLAR VE ENFLASYON DÜZELTMESİNİN KIRILGAN NOKTALARI
Dördüncü geçici vergi dönemi için enflasyon düzeltmesi uygulanmayacağı açıklandığı halde, yıllık beyanlarda enflasyon muhasebesinin durumu hâlâ çözülmemiş bir konudur.
Yıllık beyannamelerde:
Mükellefler, 2025 yılsonunda enflasyon düzeltmesi yapıp yapmayacakları konusunu hâlâ merak etmektedir,
Mali İdare’nin yaklaşımından hareketle, geçici dönemlerde kaldırılan uygulamanın yıllık beyanlara da uzayıp uzamayacağı tartışma konusu olmaya devam etmektedir
Bu belirsizlik, özellikle bilanço esasına göre defter tutan işletmeler açısından 2025 yılının bilanço sonu itibarıyla yapılacak düzeltmenin vergisel etkilerini planlama sürecini zorlaştırmaktadır.
5. MALİ İDARE’NİN NİYETİ VE UYGULAMA EĞİLİMİ
Maliye, 2025 boyunca geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmama yönünde yetkisini kullanarak, mükelleflerin beyan yükümlülüğünü hafifletme eğilimindedir.
Ancak bu yaklaşım:
Enflasyon düzeltmesinin tamamen ortadan kaldırıldığı anlamına gelmez,
Belirli dönemlerde ve yıllık beyannamelerde uygulamanın tekrar gündeme gelme ihtimali bulunmaktadır,
Mükelleflerin, yılsonu bilanço ve vergisel planlama süreçlerinde bu durumu dikkate almaları gerekmektedir.
6. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Özetle 2025 yılı için enflasyon düzeltmesi:
✔ Geçici vergi dönemlerinde yapılmayacak (1–4. dönem)
✔ Yıllık beyanlarda uygulanıp uygulanmayacağı belirsizliği sürüyor
✔ İstisnai sektörler için özel durumlar söz konusu olabilir
Bu tablo, enflasyon muhasebesi uygulamasının kuraldan muaflaştırıldığı anlamına gelmese de, 2025 dönemi için pratikte önemli bir kolaylık sağladığını göstermektedir.
Mükellefler için kritik husus, yıllık vergisel strateji ve bilanço bitiş tarihindeki düzeltme şartlarının takip edilmesidir.
SON SÖZ
Enflasyon düzeltmesi, Türkiye’nin vergi ve muhasebe sisteminde önemli bir kavramdır. 2025’te geçici vergilerde uygulanmaması mükellefler açısından pratik kolaylık sağlarken, uzun vadede bu uygulamanın kapsamı ve devamı konusunda belirsizlikler sürmektedir.
