Türkiye’nin kültürel mirasını ait olduğu topraklara geri kazandırma hedefiyle yürütülen uluslararası çabalar, yeni bir iade süreciyle somutlaştı. ABD’nin New York kentinde bulunan Metropolitan Sanat Müzesi koleksiyonundan iadesi sağlanan çok sayıda tarihi eser, geçtiğimiz günlerde Ankara'da Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne teslim edildi. Aralarında Boubon kökenli anıtsal bronz İmparator Heykeli ve Roma dönemine ait Demosthenes portresinin de bulunduğu eserler, Anadolu’nun zengin tarihine ışık tutacak.
Kültür Bakanı Ersoy: “Eserleri Anavatanına Yeniden Kavuşturduk”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, iade sürecinin detaylarını kamuoyuyla paylaştı. Bakan Ersoy, "Boubon kökenli anıtsal bronz İmparator Heykeli, Roma dönemine ait Demosthenes portresi ile Urartu ve Lidya uygarlıklarına ait eserlerin de aralarında bulunduğu kültür varlıklarımız New York’tan Türkiye’ye uzanan yolculuğunu tamamladı," ifadelerini kullandı.
Ersoy, ayrıca Başmelek Mikail tasvirli mermer sütun başının da Türkiye’ye dönen eserler arasında yer aldığını belirtti. Eserlerin Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza altına alındığını duyuran Bakan, bu sürecin arkasında bilimsel ve hukuki çalışmalarla şekillenen güçlü bir uluslararası iş birliği olduğunu vurguladı.
Çok Katmanlı Kültürel Miras Yeniden Yüzünü Gösteriyor
Türkiye’ye getirilen eserler, yalnızca sanat tarihi açısından değil, aynı zamanda Anadolu’nun çok katmanlı uygarlık geçmişine dair önemli ipuçları sunuyor. Boubon kökenli bronz İmparator Heykeli, Demosthenes portresi, Urartu ve Lidya dönemlerine ait eserlerle birlikte farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan bu koleksiyon, uzun bir aradan sonra yeniden kendi coğrafyasında sergilenmeye hazır hale getirildi. Eserlerin Türkiye’ye dönüşüyle birlikte Boubon kökenli eserlerin toplam iade sayısı da 18’e yükseldi. Bunların 6’sının insan boyunu aşan anıtsal heykeller olduğu kaydedildi.
Soruşturma ve İade Sürecinde Türkiye Etkili Rol Üstlendi
İade süreci, başta Manhattan Bölge Savcılığı olmak üzere Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI) ile yakın bir iş birliği içinde yürütüldü. Özellikle California’da özel bir koleksiyonda yer alan bronz İmparator Heykeli'nin iadesine ilk etapta sıcak bakmayan koleksiyoncu hakkında ABD’de başlatılan tahkikata, Türkiye de önemli katkılar sundu. Türkiye’nin sağladığı bilimsel raporlar ve görgü tanığı ifadeleri, eserin 1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nden kaçak kazıyla çıkarıldığını belgeledi.
Bu veriler ışığında koleksiyoncu hakkında tutuklama emri çıkarıldı ve sürecin caydırıcılığı sayesinde eser gönüllü olarak savcılığa teslim edildi. Bu gelişme, kültür varlıkları kaçakçılığıyla mücadelede Türkiye’nin uluslararası hukuk ve diplomasi zeminindeki kararlılığını bir kez daha gözler önüne serdi.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde Yeni Bir Dönem
İade edilen eserlerin gerekli konservasyon ve bilimsel değerlendirmelerin ardından Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde kamuoyuyla buluşturulması bekleniyor. Uzmanlar, bu eserlerin yalnızca sanat tarihi açısından değil, kültürel diplomasi alanında da önemli bir kazanım olduğunu vurguluyor.
Türkiye’nin kültür varlıklarının korunması ve ait olduğu topraklara dönmesi yönündeki politikalarının somut bir yansıması olarak değerlendirilen bu süreç, ilerleyen dönemlerde benzer iade çalışmalarının önünü açabilecek nitelikte.
