Kaliteli bir yaşam için vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin doğal yollarla karşılanması büyük önem taşıyor. Ancak, her alanda olduğu gibi beslenme düzeninde de aşırılık riskli sonuçlara yol açabiliyor. Özellikle aşırı tuz tüketimi, insan sağlığı açısından büyük tehlikeler barındırıyor.
Beykoz Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Y. Birol Saygı, tuzun dozunda kullanıldığında faydalı olduğunu ancak fazlasının “sessiz bir düşmana” dönüştüğünü vurguluyor. Uzmanlar, günlük alınması gereken sodyum miktarının 2.400 mg ile sınırlı olması gerektiğini belirtirken, Türkiye’de bu rakamın 7.000 mg’a kadar çıktığını belirtiyor. Bu da dünya sağlık standartlarının oldukça üzerinde bir seviyeye işaret ediyor.
Tuz Neden Bu Kadar Önemli?
Tuzun yapısında %40 oranında sodyum, %60 oranında ise klor bulunuyor. Sodyum, sinir ve kas uyarılabilirliğini sağlarken, vücut sıvılarının dengelenmesinde, asit-baz oranının korunmasında ve hücre fonksiyonlarının devamlılığında kritik rol üstleniyor. Ancak gereğinden fazla sodyum alımı bu dengeyi bozar ve sağlık için ciddi riskler doğurur.
Prof. Dr. Saygı, “Lezzet uğruna sağlıktan feragat edilmemeli. Metabolizmanın sodyuma ihtiyacı var ama bu ihtiyacın ötesine geçildiğinde, zarar kaçınılmazdır” diyerek uyarıyor.
Fazla Tuz, Sessiz Katil Gibi!
Yüksek sodyum alımı, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, böbrek rahatsızlıkları ve inme gibi birçok kronik hastalığın tetikleyicisi konumunda. Özellikle potasyum açısından yetersiz beslenme ile birlikte ele alındığında bu riskler katlanarak artıyor.
Türkiye’de kişi başına günlük ortalama tuz tüketiminin 15 ila 18 gram arasında olması, Türk Gıda Kodeksi’nin belirlediği 6 gramlık güvenli sınırın neredeyse üç katı anlamına geliyor.
Tuz: Dost mu, Düşman mı?
Tuzun doğru miktarda kullanımı yaşamsal faaliyetler için elzem. Ancak yanlış ve aşırı tüketildiğinde sağlığı tehdit eden unsurların başında geliyor. Uzmanlar, "faydalı tuz" kavramının içeriğindeki sodyum miktarı dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Zira yüksek mineral içeriği iddiasıyla pazarlanan ürünler bile fazla tüketildiğinde vücuda zarar verebilir.
Prof. Dr. Saygı, "Tuz, ölçüsünde kullanıldığında dosttur. Ancak aşırıya kaçıldığında tam anlamıyla bir sağlık düşmanına dönüşür" diyerek kamuoyunu bilinçli tüketim konusunda uyarıyor.
