Her yıl Muharrem ayının 10. gününde idrak edilen Aşure Günü, sadece bir tatlının değil, yüzlerce yıllık bir geleneğin yeniden hayat bulduğu özel bir zaman dilimidir. 2025 yılında bu anlamlı gün, 5 Temmuz Cumartesi gününe denk geliyor. Anadolu’nun dört bir yanında kazanlar kaynarken, aşure kokusu sokaklara yayılıyor. Peki, aşure nasıl yapılır, hangi malzemelerle hazırlanır ve yaparken nelere dikkat etmek gerekir? İşte lezzetin ve kültürün birleştiği aşure tarifinin tüm ayrıntıları…
Aşurenin Kökeni: Bir Gemiden Tüm Dünyaya
Aşure tatlısının hikâyesi, Hz. Nuh’un tufandan sonra karaya ayak bastığı güne dayanıyor. Rivayete göre gemide kalan son bakliyat ve meyvelerle bir karışım hazırlanır ve bu karışım, bugünkü aşurenin ilk hali olur. Arapça'da "on" anlamına gelen "aşara" kelimesinden türeyen "aşure", bu nedenle Muharrem'in onuncu günüyle özdeşleşmiştir.
Aşure Malzemeleri: Bolluğun Simgesi
Her evin aşuresi farklıdır ama bazı malzemeler değişmez:
Aşurelik buğday
Haşlanmış nohut ve kuru fasulye
Kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm
Fındık, süt, toz şeker
Tarçın, karanfil suyu
İsteğe göre ceviz, nar, kuş üzümü ve portakal kabuğu rendesi
Aşurenin sırrı; malzemelerin doğru kıvamda, dengeli oranlarla ve sırayla eklenerek pişirilmesidir.
Enfes Aşure Tarifi: Ölçüsüyle ve Püf Noktalarıyla
Malzeme Listesi:
2 su bardağı aşurelik buğday
2 yemek kaşığı pirinç
2 su bardağı haşlanmış nohut
2 su bardağı haşlanmış kuru fasulye
150 gr kuru kayısı, 150 gr kuru incir, 150 gr kuru üzüm
1 su bardağından az fındık
2 litre su (buğday için) + 4 litre sıcak su (ekleme için)
1 çay bardağı su + 1 tatlı kaşığı karanfil (ayrı kaynatılır)
1,5 su bardağı sıcak süt
3 su bardağı toz şeker
1 fiske tuz ve karabiber
Hazırlanışı:
Buğday bir gece önceden ıslatılır. Ertesi gün bol suda yıkanarak 2 litre suyla haşlanır.
Nohut ve fasulye ayrı haşlanmış olarak bekletilir.
Kuru meyveler küçük doğranır. İncir, rengini karartmaması için ayrı suda haşlanabilir.
Buğday piştikten sonra sırasıyla pirinç, nohut, fasulye ve meyveler eklenir. Karışım ağır ateşte kaynamaya bırakılır.
Karanfil, ayrı bir kapta kaynatılır, suyu süzülerek eklenir.
En son süt ve şeker ilave edilir. Gerekirse sıcak suyla kıvam ayarlanır.
Karışım birkaç dakika daha kaynatıldıktan sonra kaselere alınır. Üzeri nar, ceviz, tarçın ve kuş üzümüyle süslenebilir.
Aşure Yaparken Bunlara Dikkat
İnciri ayrı haşlayın: Tatlının rengini karartmaması için bu adım önemlidir.
Şekeri en son ekleyin: Böylece meyveler ve bakliyatlar sertleşmez.
Karanfil suyunu doğrudan değil, kaynatarak süzün: Yoğun aromayı dengede tutar.
Kıvamı kontrol edin: Aşure bekledikçe koyulaşır. Pişirme sırasında sıcak su eklemekten çekinmeyin.
Aşure Günü’nün Kültürel Önemi
Aşure, sadece bir tatlı değil, toplumsal bir dayanışma vesilesidir. Büyük kazanlarda pişirilip komşulara dağıtılması, paylaşmanın ve bereketin simgesi hâline gelmiştir. Bugün hâlâ birçok aile bu geleneği yaşatmakta, kapı kapı dolaşarak aşure ikram etmektedir.
