ÇARŞI/PAZAR DOLAŞMAK VE SÜNNETİN İHYASI
Resulullah kaynaklardan öğrenebildiklerimize göre o denli sade bir hayat yaşamıştır ki aslında bilincinde olmasak da birçok faaliyetimiz sünnet kategorisine girer. Güzeli farkında olarak bir takım alışkanlıklar edinmektir. Peygamberimiz Hz Muhammed (SAV) sünnetlerinden birisi çarşı/pazar görmek esnafla görüşmek, pazarın durumunu anlamaktır. Bugün ekonomi programlarındaki değerlendirmeleri takip etmek, dijital ticaret platformlarında pazarın durumunu analiz etmeye çalışmak bu farkındalıkla benzer eylemler olarak görülebilir.
Bunlar yanında halen capcanlı ve faal olan her şehre yayılmış ticaret merkezlerini/çarşıları/pazarları da gözden kaçırmamak gerekir. Ancak bu alışkanlık yeni kuşaklara aktarılamamış gözükmektedir. Özellikle iş hayatı hakkında fikir edinmek isteyen gençlerin, esnaf kültürünü yerinde görmek imkânı henüz ortada iken uygun vakitlerinin bir bölümünü bu yönde kullanmaları kendileri adına faydalı sonuçlar üretebilir.
İki tip genç profili vardır; birinci tip ailesinin işyerine özgürce gitme ve burada çalışma imkânı olan, ikinci tip ise ailesinin çalıştığı yerlere girmek ve tecrübe etmek imkânından mahrum olanlardır. İkinci tip genellikle memur ve işçi çocuklarıdır. Ailelerinin çalıştığı ortam yetişkin olmayanların iş kültürü edinmesi için fazla “profesyonel”dir. Gene de fırsat sunacak bir çevresi bulunsa da bu profil diğerine nispetle çekingen kalacaktır. Açığı kapatmak için çarşı ve pazar yerlerinde gözlem yapmak ise kamuya açık, istifadeli ve gerçek profesyonel bir eylemdir.
Çarşı ziyaretleriyle iş görgüsünü artırma yanında stratejik analizlerle ürün uzmanlığı elde edilebilir ki meslek edinmeye dönük kaygılar karşısında bir plan için zemin oluşur. Keza bu ziyaretlerle geliştirilecek ilişki ağı meslek edinme probleminin ortaya kalkmasında güçlü bir destek sunabilir. Bunlar yanında takip edilen çarşı/pazarın kendisi üzerine uzmanlık geliştirmek ve bu uzmanlığı yayına dönüştürmek hem ziyaretçi, hem çarşı/pazar hem de şehir ve ekonominin geneli için de bir katma değerli iş olacaktır. Üstelik kadim çarşı/pazarlarla ilgili veri ve yayın çok sınırlı olmasına rağmen bulunabilecekse de çokça rağbet gören günümüz çarşı/pazarları için henüz derli toplu çalışmalar olduğuna rastlamadım. Bu tür çalışmalar somutlaştırıldığında çarşının desteğini de görecektir diye düşünmek iyimserlik olmaz sanırım.
Diğer bir önemli ihtiyaç semt pazarları için hazırlanacak bültenlerdir herhalde. Bunu belediyeler şimdiye dek üstlenmemiştir. Market kataloglarının gördüğü ilgiye bakarak küçük bir ekip sabahtan Pazar yerini hızlıca analiz edip ürün/fiyat/tezgâh bilgilerini paylaşacak bir bülteni pazarı ziyaret edenlere iletebilir. Hatta bu bülten pazarcıların kendi verilerini girdiği bir otomasyon üzerinden otomatik üretilip kullanıcıların dijital platformlardan ulaşması sağlanabilir. Görünen şu ki yapılacak yığınla iş var.
