NOSTALJİ
Nostaljinin bazı boyutlarına fevkalade merakımız olduğu malumdur. Soyut nostaljilerimiz olması yanında somut nostaljilerimiz de vardır. Mesela nostaljik enstrümanlar, otomobiller ve tasarım başarısı bugüne de hitap eden her şey somut nostaljimizin bir parçasıdır. Tasarım, işlevselliğin sürdürülebilirliği zaviyesinden ele alındığında diğer pek çok durumun aksine somut nostaljide göreceliğe yer olmaması gibi ilginç bir olgu da karşımıza çıkar.
Ancak nostaljinin hep var olacağını ve ne olursa olsun nostaljiler arası bir görecelik bulunacağını düşünmenize dahi imkan vermeyecek gelişmeler kapımızı çalmak üzere.
Bu ifademi özetlemeye yardımcı olacak eskilerin bugün eskimediği anlaşılan bir sözünü tekrar hatırlayalım; eskiye rağbet olsa bit pazarına rahmet yağar… Kapıyı açtığımızda süregelen işlevselliği ile bugün nostalji kabul etiğimiz neredeyse her şey tümden maziye karışacak. Çünkü teknoloji dünyayı yeniden kurmuş olacak ve bu yeni dünyada bugün nostaljik kabul ettiklerimizin işlevselliğini sağlayan altyapı ve girdiler bulunmayacak.
Bunu daha iyi anlamak için tasarım başarısı yeterli gelmemiş birçok ürünün durumu üzerinden bir tetkik yapabiliriz. Kasetçalarlar mesela… Üstelik kaset bir asır sürdürülebilir kalmış bir işlevselliğe sahipken bugün kasetçalar için örneğin radyoların olduğu gibi nostaljik bir ürün yakıştırması yapılmamaktadır. Dahası birçok insan kasetlerini korurken kasetçalara çöp muamelesi yapılmaktadır. CD çalarlar için de durum benzerdir. Hatta kavramlarımız dahi yok olmaktadır. Misal, sobaların hayatımızdan çekilmesi ile baca, is, kurum, kül gibi birçok kavram neredeyse yok olmadı mı?
Yakın zamanda priz bağlantısı ile işleyen cihazların tümünün işlevselliğini kaybedeceği anlaşılıyor. Pil teknolojilerindeki gelişmeler ve kablosuz elektrik akımı sağlanması gibi teknolojiler birçok nostaljik ürünü çöp haline getirecek gibi görünüyor. Akaryakıtla beslenen makinelerin de akıbeti bu yöne doğru gidiyor. Uçan otomobil sisteminde hele asfalt, lastik vesair olmadığını düşünün. Artık hiçbir zaman fonksiyon icra edemeyecek nostaljiler çok nadide değillerse çöp olacaklardır. Gene de görünen o ki mekanik tasarımların nostalji kabiliyetleri bir biçimde sürdürülebilir.
Yani teknolojinin ürünleri her şeyden daha hızlı eskimektedir. Teknoloji adeta kendi kendisini yok etmektedir. Yazılım, donanım ve diğer gerekçelerle oluşan yeniliklerle tümden fonksiyonunu kaybetmiş eşyalar belki de hiçbir zaman nostalji dahi olamayacaktır. Çöp olacak ve tabii ki geri dönüşüme gideceklerdir.
Kısaca nostaljiye sahip olduğumuz son dönemin içindeyiz. Onlar gittiğinde ise tüm gustoyu kaybedeceğiz. Tek tip sosyolojisiz toplum yaratma idealine sistem bir adım daha yaklaşmış olacak.
