GİRİTLİLER YALANCIDIR
Epimenides (M.Ö. – 6-7yy) mistik Yunanlı bir filozoftur. Bugün çok bilinen bir paradoksla ilişkilendirilir. Paradoksun kaynağı teolojiktir.
‘Senin için kutsal ve yüksek bir türbe hazırladılar,
Giritliler, hepsi yalancıdır, faydasız canavarlar.
Ama sen ölmedin, canlısın ve varsın sonsuza kadar,
Senin için nefesimiz, hareketimiz, bedenlerimiz senin için var.’
Epimenides, Giritlilere yalancı demektedir, ancak kendisi de Giritlidir. Giritliler yalancı ise Epimenides de bu sözüyle yalan söylemektedir. Yani Giritliler için yalancılık hem doğru hem yanlıştır. Diğer taraftan Giritliler yalancı değil ise Epimenides’in de doğru söylüyor olması gerekir. Yani Giritliler yalancıdır.
Giritliler, Zeus’un ölümlü olduğuna inanır ve türbe yerini hazırlarlar. Bu davranış Epimenides’e göre sadece şovdur. Hatta hakarettir. Çünkü Zeus ölümsüzdür.
Epimenides, Zeus’a olan inancı nedeniyle bir paradoks ortaya koymuştu fakat kendisi de bir paradoksun ortaya çıktığının farkında değildi. Sonraları bu durum yalancı paradoksu olarak işlenmeye başlandı.
Epimenides’in durumu normaldir çünkü batıl olan paradoksa dönmektedir.
Bugünün batıllarından birisi de paradır. Varlığını bilgisayarda kayıtlı bir kaç rakama borçludur. Vardır ama yoktur da. Sanaldır. Sonsuzluk hissi verir. Halbuki bankadaki bir memurun bilgisayara işleyebildiği veya silebildiği digitlerdir. Paranın sanallığının en güzel örneklerinden birisi Forex işlemleridir.
Forex, bir ülke para birimi karşılığında başka bir ülke parasının kaldıraçlı alımı ya da satımı işlemidir. Dünyada 50 - 400 arası kaldıraç uygulanmasına izin veren ekonomiler vardır. Kaldıracın kaynağı teminattır. Türkiye uygulamasında Foreks işlemleri, 1 birimlik teminatla 100 birimlik işlem yapılması biçimindeydi. Bu durum 1’e 100 kaldıraç demektir. Yani az bir tutarla çok hacim yapabilmektir. Yani 1000 USD ile 100 bin USD’lik işlem yapabilmek demektir.
Türkiye’de kaldıraçlı işlemler uzun zamandır eleştiri konusu olmuştur. Geçen yıl 20 bin TL teminat tutarının altında kaldıraç 1:50 şeklinde uygulanmaya başlamıştır. Geçtiğimiz hafta ise tüm işlemlerde kaldıraç 1:10 olacak şekilde düzenleme yapılmıştır. Yani 100 bin USD’lik işlem için artık 10 bin USD teminat gerekmektedir.
Paranın paradoksunun kaynağı sanallığın spekülasyon ile birleşmesidir. Yani bir yokluk üzerine spekülasyon yapılmaktadır. Deli kuyuya taş atmakta, akıllılar çıkaramamaktadır.
Son dönemde USD/TL kuru üzerine spekülasyonun (aslında manipülasyon) merkezlerinden birisi Forex piyasası olunca bir akıllı taşı delinin elinden almayı geç de olsa fikir etmiştir. Gelecek kur tahminlerine referans olması beklenen Forex piyasalarının işgalci operasyon merkezine dönüşmesi sadece bir ikilem değil ironidir. Çünkü kuyu da kuyuya atılan taş da bizimdir.
