KURBAN KURBİYET DEMEKTİR
Bu hikayedeki derin hikmeti anlamamız bize kurban kesme ibadetinin gerçek manasını öğretmesi bakımından çok önemlidir. Kuran-ı Kerimdeki bu hikayede yer alan Kurban, Hz. İbrahim’in evladına olan aşırı düşkünlüğünü; yani putları kırışını sembolize ediyor.
Hz. İbrahim “Nefis kurbanı”nı kesmek üzere oğlunu yatırdığı zaman, nefis makamında olan İsmail de, “Beni kurban et babacığım, hazırım” dediğinde; Allah’ü Teala bu hâlden memnun kalıyor ve karşılığında bir koç gönderiyor. Aslında Hz. İbrahim nefsini kurban etmenin güzelliğini, bir hayvanı kurban ederek, o hayvanın insan tarafından yenerek hayvanlıktan yok olup insanda var olmasının zevkini yaşıyor.
Kurban Bayramının hakikati de; bu bayrama kadar taptığımız bütün putları kırıp, yıkıp, Allah’ı memnun etmenin zevkini yaşamak vardır.
Zaten “Bayram” da kelime anlamıyla sevinç içinde kutlanan manevi anlam taşıyan günler demektir.
Dolayısıyla nefsin bir çirkin vasfının kurban edilişinde; insan, diğer insanları anlar ve onlarla birlikte olmanın zevkini yaşar, bölünmekten uzaklaşır. Bu bakımdan, hakiki bayramı idrak eder.
Hz. Ali’ye:
• “Bugün bayram, sen niye kuru ekmek yiyorsun?” deyince,
• “Bana her gün bayram, çünkü ben her gün nefsimin bir hazzını, O’nun için kesmenin zevkini yaşıyorum” buyurmuş.
Demek ki “Bayram” ın hakikatinde, nefsin zevklerini öldürmek vardır; “Kurban” ın da özü budur.
Kurban “Kurbiyet” ten geliyor. “Kurbiyet” kelimesi “Yakınlık” demektir. Allah’a yakın olmanın yolu da; kullarla kurbiyet kesp etmekten geçer. İnsan kendi nefsinden arındığı sürece, başkalarıyla iyi geçinme sanatını elde eder. İnsan kelimesi “Üns” kökünden geliyor. Gerçek insan, diğerleriyle iyi geçinir. Kurban kesmenin bir anlamı da işte bu yakınlık demektir. Kurban keserek nefsi de kurban ettiğin zaman, tıpkı üçe bölünüp dağıtılan et gibi kendi mânânı da üçe ayırırsın.
Üçte biri; sana faydalı olur, çünkü nefsinin bir kötü huyundan arınmışsındır.
Diğer üçte biri; fakire faydası olur. Manayi idrak edemeyen manevi fakirlere senin hâlin örnek olur.
Diğer üçte biri ise; akrabalarla birlikte yemeğin paylaşılarak mananın idrak edilmesidir. İnsan kendi nefsinden geçince, maddi ve manevi akrabalarla aynı yerde toplanır ve dolayısıyla bu hâl, herkeste “Gıda” hâline geçer. İşte “Kurban”ın hakikatinde bu yatar.
Çocuklara hayvanların bu vesileyle, “İnsan” makamına yükselebildiğini anlatmalıyız. Büyükler ise yedikleri hayvandan kazanılan enerjiyi Hakka dolayısıyla halka hizmete döndürerek benlikten arınabileceklerini hatırlatmalıyız. Ve bütün hayvanatın, insanlık için kurban olmak için geldiğini, bizim de kötü huylarımızı kendi insanlığımız için kurban etmemiz gerektiğini öğretebiliriz.
Zor zamanlar yaşadık, ama ben iman ediyorum ki; her yıkım bir yeni yapılanmaya sebebiyet verir.
Dolayısıyla bu milletin birliği, beraberliği, birbirine olan hürmet ve saygısı, Ulu’l emre itaati gerçekten beni can-ı gönülden etkiledi. Zor durumda olanlara Rabbim bayramın nuruyla tecelli ederek doğrunun yanlıştan ayrılmasını nasip etsin. Amin.
