KÜRKÜ HAYVANIN ÜZERİNDE GÜZEL

Yonca ORTAN 24 Haz 2018

Yonca ORTAN
Tüm Yazıları
Her yıl 50 milyondan fazla hayvan kürkü için katlediliyor. Sadece tilki, vizon, vaşak, leopar ve fok gibi yaban hayvanları değil, tavşan, kedi ve köpekler de kürkleri için vahşice öldürülüyor. Üstelik kedi ve köpeklerin kürkü oyuncak ve aksesuar yapımında kullanılıyor.

Hayvanların kürküne zarar gelmemesi tek kriter olduğundan, av için genelde ayak ve ağız kapanları kullanılır. Kapanlar yakalanacak ve yakalanmayacak hayvanlar arasında ayrım gözetilmeden gelişigüzel kurulduğu için kürk hayvanlarının yanı sıra kürk hayvanı olmayan birçok hayvan ve yeni yavrulamış dişiler de bu kapanlara yakalanıp ölürler. Bu yanlışlık sonucu ölen hayvanlar “atık” muamelesi görür. Kurunun yanında yaş da yanar şeklinde, 1997 yılında on milyon kürk hayvanına karşılık yirmi milyon diğer hayvan tuzaklara yakalanmış ve atık işlemi görmüştür. İlkel bir yöntem olan kapana yakalanan hayvana akıl almaz bir acı verir. Tuzağa düşen çoğu hayvan avcıların gelmesinden önce kendi kendilerine zarar vererek, açlık ve susuzluktan ya da diğer bir vahşi hayvanın saldırısı sonucu ölür. Hayvan, bir kere kapana kısıldıktan sonra kurtulma amaçlı olarak ayaklarını kemirmeye başlar. Hayvanlardan azının bu şekilde kurtuldukları olur. Kurtulamayanlar ise kendilerine zarar verme sonucu kan kaybından ölür. Bu şekilde ölen hayvanların midelerinde kendi bedenlerine ait ayak parçaları, tırnak, kemik kırıntıları ve kapanları da kemirmeye çalıştıklarından diş parçaları çıkmıştır. ’90'lı yıllardan itibaren av ve kapan kullanımının tepki çekmesi nedeniyle kürk çiftlikleri ön plana çıkmıştır.

Kürk giymek yakın tarihe ve bugüne “gösteriş için vahşete ortak olmak” olarak geçti bile. Kürk giymenin savunulacak hiçbir yanı kalmadı. Giysi endüstrisinin ve teknolojinin gelişmesi ile bugün kimse kürk giymezse üşümüyor. “Kürk giymektense çıplak gezeriz.” diyenler; kürkün modada yeri olmadığını tasarımcılara da kabul ettiriyor. 

Diğer yandan hayvanlar hakları savunucularıyla birlikte ekolojistlerin de yoğun tepkilerine maruz kalan kürk endüstrisi, nesli tükenen hayvanlar yerine nesli tükenmeyen hayvanları katletmeye yöneliyor. Tavşanlar, kediler, köpekler... Kürk endüstrisinin kafeslerinde tutuluyor. Türkiye medyasındaki bazı isimlerin "nesli tükenmeyen" hayvanların kürküyle kendini aklama çabası ise boşa çıkıyor. Üstelik hayvan ne kadar küçük olursa bir kürk kıyafet veya aksesuar için öldürülmesi gereken hayvan sayısı o kadar artıyor.

Kürk; demodeliğin, sonradan görmeliğin, gösteriş merakı ve cahilliğin göstergesi olarak hayvanlardan çalınıyor. Ancak moda tasarımcılarından, hem tüketiciler hem de kendileri için kürk kullanmaktan vazgeçenler de oluyor. 

Pek çok firma, hayvan hakları savunucularından gelen baskılar ve bu yönde değişen tüketici talepleri karşısında kürke alternatif ürünler geliştirmeye başladı. Lüks ürünler satan dünyaca ünlü perakende sitesi Net-A-Porter, tüm kıyafet ve aksesuarlarda kürk ürünlerine karşı bir politika benimseyerek, haziran ayında bu ürünleri satıştan kaldırmıştı.

Bir diğer İtalyan moda devi Giorgio Armani de, “Teknolojinin geldiği noktada artık hayvanlara zulmetmenin herhangi bir mazereti kalmadı” diyerek, geçen yıl kürk kullanmayı bırakmıştı.

Ülkemizde de HAKİM (Hayvan Hakları İzleme Komitesi) kürk kullanan firmalara çağrıda bulunmuştu. Çağrıda bulunulan firmalardan olan Batik bu çağrıya olumlu cevap vermiş ve ürünlerinde kürk kullanmayı bırakmıştı. İtalyan moda devi Gucci ise bu yıldan itibaren tasarımlarında kürk kullanmayı bırakacağını açıkladı bile. Hayvanseverler adına çok sevindirici olan bu karar moda sektörü için de çok önemli bir adım olarak nitelendiriliyor. Daha önce Vivenne Westwood, Calvin Klein ve Ralph Lauren gibi yüksek moda markaları da koleksiyonlarında kürk kullanmayacağını açıklamıştı. Ama Gucci gibi yeni kreatif direktörü sayesinde modanın son yıllardaki en parlak, en popüler markasının böyle bir kararı böyle bir zamanda açıklaması moda dünyasında kürk kullanımının bırakılması konusunda ciddi etkisinin olması bekleniyor. Geçtiğimiz gün moda devi Versace kürk kullanmayı bıraktığını açıkladı. “Tasarım yapacağım diye hayvanları öldürmek istemiyorum” diyen Versace'nin Kreatif Direktörü Donatella Versace artık kürk kullanmayacağını açıkladı.

Hayvan Haklarına Saygılı Kürk Kullanmayan Modacılar

Calvin Klein

1968 yılında kurulan şirket 1994 yılın aktivistlerin Klein'a kürklerin nasıl elde edildiğine dair görüntüleri seyrettirmeleri üzerine ürünlerinde kürk kullanmaya son verdi.

Stella McCartney

Paul McCartney'in kızı, uzun yıllardır vejetaryen ve tasarımların ne kürk ne deri kullanıyor. McCartney bunun yanı sıra çevre dostu tasarımlar ortaya çıkarıyor.

Ralph Lauren 

2006'dan bu yana hem giysilerde hem de ev koleksiyonunda kürk kullanmıyor. 

Vivienne Westwood

Tarzıyla ilgi toplayan Westwood, 2007'de PETA ile görüşmesinin ardından kürk kullanmaya son verdi.

Tommy Hilfiger

Tommy Hilfiger 2007'den bu yana kürk kullanmadığı gibi, parfümlerini de hayvanlar üzerinde test etmiyor. 

Betsey Johnson

Giysilerde ve aksesuarlarda gerçek kürk kullanmayan Johnson, gerçek kürk gibi görünen malzemeleri tercih ediyor. 

Charlotte Ronson

Genç moda tasarımcısı Ronson, 2008'de New York Fashion Week'te kürksüz tasarımlarla Humane Society of the US sponsorluğunda yer aldı. Ronson, tasarımlarında kürk kullanmıyor.