ENFLASYONA ENDEKSLİ KİRA SERTİFİKASI
Türkiye’nin dünyaya faizsiz finans içinde değerlendirilebilmesi imkânıyla kazandırdığı çok önemli iki finansal araç vardır. Bu araçlar araştırmacılar tarafından Sukukun yani kira sertifikasının atası kabul edilir. Gelire Endeksli Senetler ve Gelir Ortaklığı Senetlerinden bahsediyorum.
Bu araçların çok yapıcı ve varsa İslami finans ilkeleriyle uyumsuzluk içeren yönleri kolaylıkla giderilebilecek durumdaki varlıklar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Zaten fıkıhçıların değerlendirmesi de böyleydi. Fakat gelin görün ki bu araçlar faizsiz finans ekosistemi içinde tutulamadı. İlke uyumsuzluklarının giderilmesi gayreti yerine bir köşe yazısı fetvasıyla bugün dahi altyapı yatırımlarının devam edegeldiği Türkiye için çıkış görülen bu finansal araçların altına kibrit suyu döküldü.
Katılım bankalarının ve katılım finans kurumlarının likidite yönetimi imkânları da böylece daraldı. Sonraları kira sertifikaları ihraç edilerek bu açık kapatılmaya çalışıldı ve devam ediyor. Kira sertifikasınınsa fıkhi uyum yönünden inişli çıkışlı bir serüven takip ettiğini görebiliyoruz.
İhraçlar incelendiğinde bir taraftan bu aracı doğru modellemeye çalışanlar olduğu anlaşılıyor. Diğer taraftansa bu aracı amacından saptırmanın ilginç yöntemleri bulunmaya devam ediliyor.
Faizsiz finans sektörü enflasyon konusunu kavrayamamış bir güruh elinde faizin meşrulaştırılması bunalımı yaşıyor. Aslında faizsiz finansı rahatlatmak için enflasyona kadar getirileri meşru gören bu yaklaşım asıl faizsiz finansın altına kibrit suyu döküyor. Bu şartlar altında enflasyon altında getirilerin basbayağı hak gaspı durumu olarak yorumlanabileceğini de mi göremiyorlar?
Faiz mekanizmasının asıl problemi sermayeyi mağdur etmesidir. Üretim faktörlerinin kendilerini gerçekleştirmesi önündeki asıl engeldir faiz.
Dahası vadeli piyasayı elinde tutanın enflasyona yön verebileceği yaşanmış bir fenomendir. Türkiye için 90ların sonunda hiperenflasyon öngörenler reel piyasaların vadeli çalışması dinamiğinin sonuçlarını hiçbir zaman anlayamadı. Ekonominin neden hiperenflasyona gitmediğini anlamalarına da imkân yok. Aynı kafa “tacir çek” uygulamasıyla piyasaları baltaladı. Bu da ayrı bir tartışma konusu lakin asıl mesele şudur; sukuk enflasyona değil, enflasyon sukuka benzemelidir.
Asıl Türkçesi “sahiplik sertifikası” olan bu ürün, doğrudur ve doğru kalmalıdır.
