Parasosyal – Yılın kelimesi
Birçoğumuz için çok da alışık olmadığımız bir ifade: Parasosyal. Parasosyal ilişki, bireyin hiç tanımadığı fakat medya üzerinden sürekli gördüğü bir kişiye, sanki gerçekmiş gibi hissettiği tek taraflı yakınlık ilişkisini ifade ediyor.
Uzun yıllar radyolarda ve televizyonlarda yaptığım programlarda, takipçilerimin bana yaklaşımlarından bu duyguya ait çok fazla örnek gördüm. Aslında sizi hiç tanımayan insanların, ifadelerinizi, yaklaşımınızı, tarzınızı beğenip onaylaması; sizden örnek almaları çok kıymetli ve değerli.
Mikrofon ya da ekran başında olan biri olarak bu, benim adıma oldukça özel bir his. Hiç tanımadığım insanların sevgisini yansıtması, hediyeler göndermesi, bana yakın hissetmesi, özel duygular beslemesi veya dua etmesi…
Tarifi zor, bambaşka bir duygu. İnsanların hayatına bir şekilde dokunabiliyor olmak önemli ve değerli. Özellikle medya ve dijital dünya aracılığıyla kurulan bu ilişkilerde organik bir diyalog kurulmasa bile insanlarda derin izler bırakabilmek güzel.
Parasosyal ilişki benim için oldukça anlamlı; özellikle radyo yayınlarımda bana uzun yıllar boyunca derdini, sıkıntısını, problemini anlatan, “Seninle hayata tutunuyorum.” diyen binlerce mesaj aldım. Dijital dünya bu yapıyı çok daha güçlendirdi.
Günün her anında ekrana düşen görüntülerde “Kim ne yapıyor, nerede?” diye takip eden insanların sayısı her geçen gün artıyor. Hayatlarımızı neredeyse başkalarının hayatlarını izleyerek sürdürüyoruz artık. İş böyle bir noktaya taşınmış durumda. Elbette bu ilişkinin hem pozitif hem de negatif tarafları var.
Yalnızlık hissini azaltıyor; parasosyal ilişki sayesinde her an hayatınıza dokunan birileri varmış gibi hissediyorsunuz. Bu anlamda güzel… Ama organik, yüz yüze bir temasın olmadığı her hikâye de biraz yarım kalıyor.
Dijitalleşen dünyayla birlikte ilişki yönetimi de değişiyor; ifadelerimiz, üslubumuz, etkileşimlerimiz dönüşüyor. Hayatımıza daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi yeni yeni terimler giriyor. Ve yılın kelimesi, tam da bu dönüşümün ruhunu yansıtıyor: Parasosyal ilişki.
